زمستان فصل سختی برای درختان است؛ سرمای شدید، یخ‌زدگی و تغییرات ناگهانی دما می‌تواند به تنه و شاخه‌های درختان آسیب‌های جدی وارد کند. یکی از روش‌های مؤثر برای محافظت از درختان در برابر این شرایط سخت، رنگ زدن تنه آنها در فصل زمستان است. این اقدام ساده اما کارآمد، با ایجاد یک پوشش محافظ، از ترک‌خوردگی، آفتاب‌سوختگی و حمله آفات جلوگیری می‌کند و به حفظ سلامت درختان کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی اهمیت، روش‌ها و فواید رنگ زدن تنه درختان در زمستان خواهیم پرداخت و نکاتی کاربردی برای انجام این کار ارائه خواهیم داد.

رنگ زدن تنه درختان چیست و چرا انجام می‌شود؟

رنگ زدن تنه درختان به معنای پوشش دادن سطح خارجی تنه درخت با یک لایه رنگ محافظ است که معمولاً در فصل زمستان انجام می‌شود. این اقدام به منظور محافظت درختان در برابر شرایط نامساعد محیطی، به ویژه سرما، نور خورشید و حمله حشرات صورت می‌گیرد.

علت رنگ کردن تنه درختان چیست؟

رنگ کردن تنه درختان به‌منظور محافظت از درختان در برابر عوامل زیان‌آور محیطی انجام می‌شود. اصلی‌ترین علت این کار جلوگیری از ترک‌خوردگی و آسیب پوست درخت ناشی از تغییرات ناگهانی دما، به ویژه در فصل زمستان است. رنگ روشن مانند سفید با بازتاب نور خورشید، از گرم شدن بیش از حد پوست تنه جلوگیری کرده و شوک حرارتی را کاهش می‌دهد. همچنین رنگ‌آمیزی تنه درختان باعث حفاظت در برابر آفتاب‌سوختگی، جلوگیری از نفوذ حشرات و آفات و کاهش ابتلا به بیماری‌های قارچی می‌شود. علاوه بر این، رنگ زدن تنه می‌تواند از آسیب‌های مکانیکی سطحی مثل خراشیدگی و ضربه محافظت کند و به حفظ سلامت و افزایش طول عمر درخت کمک نماید.

اهداف و فواید رنگ زدن تنه درختان

1.محافظت در برابر ترک‌خوردگی ناشی از تغییرات دمایی: در زمستان، تغییرات شدید دما بین روز و شب باعث انبساط و انقباض پوست درخت می‌شود که می‌تواند منجر به ترک خوردگی تنه شود. رنگ سفید یا روشن روی تنه با منعکس کردن نور خورشید، دمای سطح تنه را کاهش داده و از شوک حرارتی جلوگیری می‌کند.

2.جلوگیری از آفتاب‌سوختگی: درختانی که پوست تنه نازکی دارند ممکن است در زمستان تحت تأثیر تابش مستقیم آفتاب دچار آسیب شوند. رنگ زدن تنه باعث کاهش جذب گرما و محافظت از پوست درخت می‌شود.

3.حفاظت در برابر حمله حشرات و آفات: برخی رنگ‌ها و مواد افزودنی به رنگ، خاصیت دافع حشرات دارند و مانع نفوذ آفات به پوست و بافت درخت می‌شوند. همچنین رنگ زدن می‌تواند از ورود قارچ‌ها و بیماری‌های قارچی به تنه جلوگیری کند.

4.کاهش آسیب‌های مکانیکی: رنگ زدن تنه درختان می‌تواند از ایجاد خراش‌ها و آسیب‌های سطحی ناشی از برخورد ابزار کشاورزی، حیوانات یا عوامل محیطی جلوگیری کند.

نحوه رنگ زدن تنه درختان

1.انتخاب رنگ مناسب: رنگ‌های سفید یا رنگ‌های روشن که معمولاً پایه آب هستند، بهترین گزینه برای رنگ زدن تنه درختان هستند زیرا نور خورشید را بازتاب می‌دهند و به تنفس پوست درخت آسیب نمی‌رسانند. رنگ‌های پایه روغن یا رنگ‌های تیره به دلیل جذب زیاد گرما و جلوگیری از تبادل هوا مناسب نیستند.

2.آماده‌سازی سطح تنه: قبل از رنگ زدن، تنه درخت باید از گرد و غبار، خزه، و بقایای پوست مرده پاک شود تا رنگ به خوبی بچسبد و اثربخشی مطلوب داشته باشد.

3.روش اجرا: با استفاده از قلم‌مو یا اسپری، رنگ را به طور یکنواخت روی سطح تنه درخت بمالید. معمولاً ارتفاع رنگ زدن از سطح زمین تا حدود 1 تا 1.5 متر است. اگر درختان بزرگ هستند، بهتر است چندین لایه نازک رنگ زده شود تا پوشش کامل و محافظت بهتری ایجاد گردد.

4.زمان مناسب: رنگ زدن تنه درختان معمولاً در اواخر پاییز یا اوایل زمستان انجام می‌شود، زمانی که برگ‌ها ریخته و خطر یخ‌زدگی آغاز شده است.

میزان رنگ مورد نیاز برای رنگ زدن تنه درختان

میزان رنگی که برای پوشش تنه درختان لازم است بستگی به اندازه درخت و سطح تنه دارد. به طور متوسط، برای هر درخت با ارتفاع رنگ‌زنی حدود 1 تا 1.5 متر و محیط تنه معمولی، حدود 200 تا 400 میلی‌لیتر رنگ کافی است.

اگر تعداد درختان زیاد باشد، بهتر است قبل از شروع کار مقدار رنگ مورد نیاز را تخمین زده و خریداری کنید تا از قطع شدن فرآیند رنگ‌زنی جلوگیری شود. همچنین توصیه می‌شود رنگ را در چند لایه نازک و یکنواخت روی تنه بمالید تا پوشش بهتر و ماندگارتر شود.

نوع رنگ مناسب برای رنگ زدن تنه درختان

1.رنگ سفید پایه آب (Latex یا آکریلیک): این نوع رنگ‌ها به دلیل قابلیت بازتاب نور خورشید و عدم آسیب به پوست درختان، بهترین انتخاب برای رنگ زدن تنه درختان محسوب می‌شوند. رنگ‌های پایه آب به خوبی تنفس پوست درخت را حفظ می‌کنند و از نفوذ رطوبت زیاد جلوگیری می‌کنند.

2.رنگ‌های مخصوص باغبانی و کشاورزی: برخی شرکت‌ها رنگ‌هایی را تولید می‌کنند که مخصوص رنگ زدن تنه درختان طراحی شده‌اند و شامل مواد ضد قارچ، ضد باکتری و دافع حشرات هستند. این رنگ‌ها علاوه بر محافظت فیزیکی، خاصیت درمانی و پیشگیرانه هم دارند.

3.ترکیب رنگ سفید با مواد ضد آفتاب و ضد قارچ: گاهی به رنگ سفید پایه آب، موادی مانند سولفات مس یا مواد ضد قارچ اضافه می‌کنند تا علاوه بر بازتاب نور، از ابتلای درخت به بیماری‌های قارچی و حمله حشرات جلوگیری شود.

رنگ‌هایی که نباید استفاده کرد

• رنگ‌های روغنی یا پایه حلال: این رنگ‌ها به دلیل بسته شدن منافذ پوست درخت و جذب بیش از حد گرما می‌توانند به تنه آسیب برسانند.
• رنگ‌های تیره: رنگ‌های تیره گرمای خورشید را جذب کرده و باعث افزایش دمای پوست درخت و آسیب‌های حرارتی می‌شوند.
• رنگ های غیر استاندارد: رنگ‌های دارای مواد شیمیایی قوی و غیر استاندارد که ممکن است برای درخت و محیط زیست مضر باشند.

بهترین زمان برای رنگ آمیزی تنه درختان

رنگ آمیزی تنه درختان به منظور محافظت از آنها در برابر آسیب‌های زمستانی باید در زمانی انجام شود که بیشترین اثربخشی را داشته باشد و درختان در شرایط مناسبی قرار داشته باشند.

اواخر پاییز (قبل از شروع سرمای شدید):

• بهترین زمان برای رنگ زدن تنه درختان، زمانی است که برگ‌ها کاملاً ریخته و درخت وارد دوره استراحت زمستانی شده است، اما سرمای سخت و یخ‌زدگی شدید هنوز آغاز نشده است. معمولاً این زمان اواخر پاییز تا اوایل زمستان است. رنگ آمیزی در این زمان باعث می‌شود تنه درخت آماده مواجهه با تغییرات دمایی ناگهانی و سرمای شدید شود.

اوایل زمستان:

• اگر فرصت نکردید در اواخر پاییز تنه درختان را رنگ کنید، اوایل زمستان هم زمان مناسبی است به شرطی که دمای هوا بیش از حد پایین نباشد و رنگ به خوبی خشک شود. رنگ آمیزی در دمای خیلی پایین ممکن است باعث کاهش چسبندگی رنگ شود.

اجتناب از رنگ آمیزی در سرمای شدید یا هوای خیلی مرطوب:

• رنگ زدن تنه در دمای زیر صفر یا در شرایط بارانی و مرطوب توصیه نمی‌شود؛ زیرا رنگ به خوبی روی تنه نمی‌چسبد و ماندگاری آن کاهش می‌یابد.

بعد از هرس درختان:

• اگر زمان هرس درختان میوه در پاییز انجام شده، بهترین زمان رنگ آمیزی تنه بعد از هرس است تا درخت سریع‌تر بهبود یابد و از ورود بیماری‌ها و آفات جلوگیری شود.

رنک آمیزی تنه درختان چه کاربردی دارد

رنگ‌آمیزی تنه درختان کاربردهای متعددی دارد که به حفظ سلامت و افزایش مقاومت درختان کمک می‌کند. این روش با ایجاد یک پوشش محافظ، از ترک‌خوردگی ناشی از تغییرات ناگهانی دما جلوگیری می‌کند، به ویژه در فصل زمستان که پوست درختان در معرض سرمای شدید و یخبندان قرار دارد. همچنین رنگ‌آمیزی تنه باعث کاهش آسیب‌های ناشی از آفتاب‌سوختگی می‌شود، زیرا رنگ‌های روشن نور خورشید را بازتاب می‌کنند و از گرم شدن بیش از حد پوست درخت جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، برخی رنگ‌ها دارای خاصیت دافع حشرات و ضد قارچ هستند که مانع نفوذ آفات و بیماری‌های قارچی به بافت درخت می‌شوند. در نهایت، رنگ‌آمیزی می‌تواند از آسیب‌های مکانیکی سطح تنه، مانند خراشیدگی ناشی از برخورد ابزار یا حیوانات، محافظت کند. به طور کلی، این اقدام ساده اما مؤثر، سلامت درختان را بهبود می‌بخشد و موجب افزایش طول عمر آنها می‌شود.

جمع بندی 

رنگ زدن تنه درختان یکی از روش‌های مؤثر و ساده برای محافظت از درختان در برابر آسیب‌های زمستانی مانند ترک‌خوردگی، آفتاب‌سوختگی و حمله آفات است. استفاده از رنگ‌های سفید پایه آب یا رنگ‌های مخصوص کشاورزی که قابلیت بازتاب نور و حفظ تنفس پوست درخت را دارند، بهترین انتخاب است و بهتر است این کار در اواخر پاییز یا اوایل زمستان، زمانی که درختان وارد دوره استراحت شده‌اند و دمای هوا هنوز خیلی پایین نیامده، انجام شود. با رعایت نکات مربوط به آماده‌سازی تنه، انتخاب نوع رنگ مناسب و اجرای دقیق رنگ‌آمیزی، می‌توان سلامت و مقاومت درختان را در فصل سرد سال به طور چشمگیری افزایش داد و عمر مفید آنها را طولانی‌تر کرد.