دکتر حسین شیرزاد تحلیل گر و دکترای توسعه کشاورزی

در بلوک اقتصادی شش عضوی شورای همکاری خلیج فارس (GCC) شامل امارات متحده عربی، عربستان سعودی، کویت، قطر، بحرین و عمان،فشارهای مربوط به منابع غذایی به ویژه حاد است. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که جمعیت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در پنج سال آینده به طور متوسط ​​سالانه ۲.۴ درصد رشد خواهد کرد و تا سال ۲۰۲۵ به ۵۷ میلیون نفر خواهد رسید. در نتیجه، طبق اعلام بانک سرمایه‌گذاری آلپن کپیتال مستقر در دبی، قرار است مصرف مواد غذایی منطقه‌ای بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵ با نرخ سالانه ۳.۳ درصد افزایش یابد. با این حال، چشم‌انداز کشت محصولات کشاورزی در چنین زمین‌های خشکی برای سیر کردن گرسنگان بسیار کم است. آمار بانک جهانی نشان می‌دهد که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از جمله کمترین نسبت زمین‌های قابل کشت را در جهان دارند، از ۰.۲ درصد از کل مساحت زمین در عمان تا ۲.۱ درصد در بحرین. این در مقایسه با بیش از ۳۰ درصد برای بسیاری از کشورهای اروپایی و بیش از ۴۰ درصد برای برخی از کشورهای آفریقایی است. ترکیبی از آب و هوای بیابانی، کمبود آب و زمین‌های زراعی محدود برای کشت محصولات کشاورزی منجر به وابستگی زیاد به واردات مواد غذایی شده و اقتصادهای خلیج فارس را در معرض نوسانات قیمت جهانی مواد غذایی و پیامدهای تجاری ناشی از درگیری‌های ژئوپلیتیکی قرار داده است. واردات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ دو برابر شده و به ۵۳.۱ میلیارد دلار رسیده است. محاصره اقتصادی قطر توسط عربستان سعودی و متحدانش از سال ۲۰۱۷ و تنش‌های مداوم در  خلیج فارس، عدم قطعیت ها را تشدید می‌کند. کشورهای حوزه خلیج فارس در نهایت با بحران امنیت غذایی روبرو هستند و اکنون به طور فعال برای تأمین منابع غذایی آینده خود به خارج از مرزهای خود چشم دوخته اند. کشورهای کمتر توسعه یافته با پهنه های وسیعی از زمین های زراعی کشت نشده در آفریقا، آسیای مرکزی و سایر مناطق، از جمله اهداف اصلی سرمایه گذاری کشورهای نفت خیز عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند.

در استرالیا، گروه ( SALIC) عربستان به همراه هولدینگ بین المللی (Minerva Foods)، شریک سرمایه‌گذاری مشترک برزیلی اش، ۱۰۰٪ سهام شرکت گوشت بره استرالیا (ALC)، یکی از بزرگترین تولید کنندگان گوشت در استرالیا را که دو مرکز فرآوری با ظرفیت فرآوری سالانه تا ۳.۷۸ میلیون راس را اداره می‌کند، به دست آوردند. در اوایل سال ۲۰۱۶، شرکت کشاورزی الدهرا امارات، یک شرکت برجسته در زمینه خوراک دام و غذا، سهام اکثریت شرکت ( "Glenvar Hay Pty Limited") ، یک شرکت فرآوری خوراک دام مستقر در استرالیا را به دست آورد که منجر به ایجاد یک نهاد جدید به نام"Al Dahra Glenvar Hay Pty Limited" ) شد که کمربند کشت گندم استراتژیک خود را در استرالیا مدیریت و اداره می‌کرد.
در سال ۲۰۱۹، شرکت کشاورزی اماراتی( Elite Agro ) خواستار خرید ۱۰۰۰۰۰ هکتار زمین در کالیمانتان مرکزی، اندونزی شد.  در ابتدا، آنها فقط ۵۰۰۰ اکتار به دست آوردند، اما تا سال ۲۰۲۱، آنها پروژه کشت فرا سرزمینی خود را به ۱۸۰۰۰ هکتار گسترش دادند – و در سال ۲۰۲۵ نیزبرنامه‌هایی برای افزایش توان تولید آن دارند. امارات متحده عربی همچنین به دنبال فرصت‌های کشاورزی دیگر در اندونزی، مانند نیشکر و پروژه‌های بزرگ تحت حمایت دولت برای محصولاتی مانند زنجیره تامین برنج، ذرت و کاساوا بوده است. 

در همین حال، در فیلیپین، تولیدکننده مواد غذایی تازه تحت کنترل ابوظبی، هولدینگ یونیفروتی، ۱۷۰۰ هکتار از مزارع موز را مدیریت می‌کند.  در سال ۲۰۲۲، "ویلیام دار"، وزیر کشاورزی فیلیپین، از سرمایه ‌گذاران امارات متحده عربی و دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) دعوت کرد تا در صنایع مختلف کشاورزی و شیلات، از جمله مزارع نارگیل، موز و انبه، سرمایه‌گذاری کنند.  گروه SALIC عربستان سعودی همچنین ۴۴ درصد از سهام هولدینگ کشاورزی اولام ("اولام اگری") را با قیمت تقریبی ۱.۷۸ میلیارد دلار آمریکا به دست آورده است. اولام اگری، یک شرکت جهانی کشاورزی مستقر در سنگاپور، مالک و گرداننده مزارع و کشت زارهایی است که کالاهای خام کشاورزی تولید می‌کنند. شرکت SALIC قصد دارد ۱۰۰٪ سهام آن را تا سال ۲۰۲۷ در دست بگیرد.  در اوایل سال ۲۰۲۲، امارات متحده عربی متعهد به سرمایه‌گذاری اولیه ۲ میلیارد دلار آمریکا برای راه‌اندازی «پارک‌های غذایی» در سراسر هند شد. این پارک‌های غذایی - مناطق صنعتی یکپارچه برای فرآوری مواد غذایی، با ارائه زیرساخت‌های مشترک مانند سردخانه، انبارداری، خدمات رفاهی و مدیریت پسماند - بخشی از کریدور عظیم ۷ میلیارد دلاری امنیت غذایی تحت کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) هستند که پس از توافق‌نامه مشارکت اقتصادی جامع (CEPA) بین هند و امارات متحده عربی ایجاد شد. کریدور غذایی هند-امارات متحده عربی ابتکاری برای اتصال مزارع هندی به مراکز فرآوری و مستقیماً به بنادر امارات متحده عربی در سراسر زنجیره ارزش تولید مواد غذایی است. هند زمین را فراهم کرده و ادغام کشاورزان هندی را در پارک‌های غذایی تسهیل خواهد کردتا این پارک‌ها بتوانند به عنوان مناطق آزاد عمل کنند – این نوع از طرح ها معاف از قانون کالاهای اساسی هند(ECA). ECA به دولت اجازه می‌دهد محدودیت‌های موجودی را برای کالاهای کمیاب اعمال کند و اعمال آن در این مناطق می‌تواند چشم‌انداز کسب‌وکار را در پارک‌های غذایی متحول کند. در همین حال، گروه آکوا بریج، یک شرکت مستقر در امارات متحده عربی، قصد دارد ۴۶۱ میلیون دلار آمریکا در توسعه یک کارخانه خوراک آبزیان در اوتار پرادش سرمایه‌گذاری کند که می‌تواند تا یک میلیون تن خوراک برای تأمین بخش رو به رشد آبزی‌پروری هند تولید کند.  امارات متحده عربی همچنین از یک برنامه دیجیتالی به نام Agriota Marketplace که در Microsoft Azure میزبانی میکند کهتوسط مرکز کالاهای چندمنظوره دبی (DMCC) راه‌اندازی شده است، این برنامه برای اتصال مستقیم کشاورزان هندی با خریداران عمده از امارات متحده عربی، بدون واسطه، طراحی شده و در سال ۲۰۲۵ برای خرید کالاهای کشاورزی از آن استفاده میشود. یکی دیگر از کشورهای خلیج فارس که پیشنهاد زمین‌های کشاورزی پاکستان را پذیرفت، کویت است. در اواخر سال ۲۰۲۳، این کشور تفاهم‌نامه‌ای را با پاکستان برای پروژه‌هایی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار امضا کرد که بیشتر آنها بر امنیت غذایی متمرکز بودند. هر دو کشور تصمیم گرفته‌اند تا مشارکت اقتصادی و سرمایه ‌گذاری خود را با تمرکز بر بخش‌هایی مانند غذا/کشاورزی، مخازن آب، معدن، حفاظت از جنگل‌های حرا و فناوری اطلاعات گسترش دهند.  پس از انعقاد این توافق‌نامه، مالک محمد فاروق، سفیر پاکستان در کویت، بر پتانسیل پاکستان برای حمایت از اهداف امنیت غذایی کویت تأکید کرد و به ظرفیت کشورش برای تأمین میوه‌های تازه، سبزیجات و گوشت اشاره کرد. دو کشور پیش از این در سال ۱۹۷۹ با تأسیس شرکت سرمایه ‌گذاری پاکستان-کویت(PKIC)، یک مؤسسه مالی توسعه‌ای که اکنون ۷۱.۳۵ میلیون دلار دارایی دارد، زمینه همکاری اقتصادی را با تمرکز بر امنیت غذایی فراهم کرده بودند.در سال ۲۰۲۰، گروه سعودی سرح اتاقنیا (SAC) قرارداد مشارکتی با گروه صنعتی پاکستانی فاطیما به ارزش بیش از ۱ میلیارد دلار آمریکا امضا کرد. گروه فاطیما یکی از سریع‌ترین شرکت‌های صنعتی در حال رشد پاکستان است که در زمینه‌های کشاورزی، کود، انرژی، نساجی، شکر، سیمان و سرمایه‌گذاری خطرپذیر فعالیت دارد. این همکاری، استفاده از زمین‌های بایر در پاکستان را برای تولید محصولاتی مانند برنج، جو، جو دوسر، علوفه سیلو شده برای دام و صنایع لبنی تحت طرح کشاورزی شرکتی هدف قرار می‌دهد. شعار بازاریابی سرح اتاقنیا این است که در توسعه یک زنجیره ارزش کشاورزی پیشرفته شامل تولید پایدار، فرآوری، انبارداری و صادرات محصولات غلات سرمایه‌گذاری خواهد کرد تا به تضمین امنیت غذایی منطقه‌ای کمک کند. شرکت مهندسی ماشین‌آلات چین(CMEC) نیز یک شریک فناوری در این قرارداد است و با ماشین‌آلات کشاورزی دقیق هوشمند با آب و هوا، بذرهای پربازده بهبود یافته و سایر نهاده‌های زراعی به آن کمک می‌کند. به گفته انوار الحق کاکار، نخست وزیر موقت سابق پاکستان، در سال ۲۰۲۳ پادشاهی عربستان سعودی متعهد به سرمایه‌گذاری پیش‌بینی‌شده ۲۵ میلیارد دلاری طی ۲ تا ۵ سال، با تمرکز اصلی بر کشاورزی، شده است.هنگامی که پاکستان ( طرح LIMS ) بخش عملیاتی از کلان طرح GPI) ) را در ژوئیه ۲۰۲۳ برای ارتقای کشاورزی مدرن در بیش از ۹ میلیون هکتار از زمین‌های دولتی کشت‌ نشده راه‌اندازی کرد، سعودی‌ها ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری اولیه در آن انجام دادند. در مارس ۲۰۲۴، یک توافق‌نامه تجاری (B۲B) بین شرکت SIFC پاکستان و شرکت هولدینگ نجد گیت‌وی عربستان سعودی در بخش دامداری امضا شد که در آن ۲۰۲۳ هکتار زمین در باخار پاکستان برای کشت یونجه مورد استفاده قرار خواهد گرفت و برنامه‌هایی برای صادرات به عربستان سعودی برای تغذیه گاوهای شیری آن وجود دارد. از شرکت لبنیاتی سعودی، المراعی، نیز دعوت شد تا به این سرمایه‌گذاری بپیوندد، علی‌رغم عملیات بحث‌برانگیزالمراعی در ایالات متحده - که در آن متهم به منحرف کردن آب کمیاب رودخانه کلرادو برای کشت یونجه در آریزونای دچار خشکسالی شده است- این شرکت بر روی پاکستان برای برنامه کشت فرا سرزمینی متمایل شده است.

شرکت فون گرو (FonGrow)، که توسط ارتش پاکستان برای تسهیل تلاش‌های مشترک کشاورزی شرکتی بین ارتش و دولت پاکستان اداره می‌شود، موفق شده تا بسیاری از شرکت‌های سعودی دیگر مانند الدهاره، صالح و الخرایف را نیز برای سرمایه‌گذاری در کشاورزی پاکستان جذب نماید.

پاکستان همچنین به شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی و دامداری عربستان سعودی (SALIC) پروژه‌ای برای راه‌اندازی یک مزرعه گاو در پنجاب برای ۳۰،۰۰۰ رأس دام با تولید سالانه شش هزار تن گوشت با سرمایه‌گذاری اولیه بیش از ۲۵ میلیون دلار آمریکا پیشنهاد داد. SALIC همچنین برای اجاره ۲۰۲۳۴ هکتار زمین ابراز علاقه کرده که مراحل انعقاد قرارداد با موفقیت به پیش می رود.

دولت امارات متحده عربی و شرکت‌های آن نیز روند مشابهی را در توسعه کشت فرا سرزمینی خویش طی کردند. در پاسخ به چالش‌های فزاینده امنیت غذایی، امارات متحده عربی استراتژی امنیت غذایی ۲۰۵۱ خود را در سال ۲۰۱۹ با اهداف بلندپروازانه تبدیل شدن به یک قطب پیشرو در جهان برای امنیت غذایی مبتنی بر نوآوری و رهبری شاخص جهانی امنیت غذایی تا سال ۲۰۵۱ راه‌اندازی کرد. این چارچوب چندین حوزه اولویت‌دار را مشخص می‌کند: فعال کردن تجارت جهانی بدون وقفه غذا، تنوع‌بخشی به مشارکت‌های واردات غذا و توسعه تولید مواد غذایی داخلی؛ امارات متحده عربی برای تضمین امنیت غذایی خود، یک استراتژی سرمایه‌گذاری بلندپروازانه در سطح جهانی را آغاز کرده است که شامل مشارکت‌های تجاری و خرید زمین‌های کشاورزی می‌شود. دولت امارات متحده عربی و شرکای بخش خصوصی آن مانند ADQ، Al Dahra و Elite Agro حدود ۹۶۰،۰۰۰ هکتار زمین کشاورزی در خارج از کشور را برای حذف واسطه‌ها، تأمین زنجیره‌های تأمین آنها، تقویت لجستیک و کاهش هزینه واردات مواد غذایی، جمع‌آوری کرده‌اند و در نتیجه با دسترسی مستقیم به محصولات غذایی ، تا ۲۵ درصد در هزینه‌های واردات صرفه‌جویی نموده اند.امارات متحده عربی یکی از بزرگترین شرکای تجاری پاکستان و منبع اصلی سرمایه‌گذاری خارجی است که در ۲۰ سال گذشته بیش از ۱۰ میلیارد دلار آمریکا بوده است. در دسامبر ۲۰۲۳، بلافاصله پس از راه‌اندازی هولدینگ ( SIFC)، امارات متحده عربی قراردادهایی به ارزش ۲۵ میلیارد دلار آمریکا، از جمله در کشاورزی، با شروع از گوشت حلال و تولید خرما برای صادرات به امارات متحده عربی، امضا کرد. پس از آن، مجموعه‌ای از قراردادهای دیگر نیز منعقد شد. در ماه مه ۲۰۲۴، نخست وزیر پاکستان، شهباز شریف، در سفر یک روزه خود به ابوظبی، موفق شد تعهد سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری آمریکا را از شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس جمهور امارات متحده عربی، برای توسعه لجستیک کشاورزیدریافت کرد. در ژوئن ۲۰۲۴، بسام کارانو، رئیس شرکت Caballero Foods مستقر در دبی، از یک مزرعه ( FonGrow ) در منطقه خانیوال بازدید کرد تا فرصت‌های موجود در کشاورزی شرکتی پاکستان را بررسی کند. در نوامبر ۲۰۲۴، گروه بنادر AD امارات متحده عربی چهار تفاهم ‌نامه با دولت پاکستان برای بررسی ارتقاء زیرساخت‌های دریایی، ریلی، فرودگاهی، گمرکی و لجستیکی این کشور امضا کرد. گروه بنادر AD یک سرمایه‌گذار عمده در بندر کراچی در پاکستان است و این تفاهم‌نامه‌ها با هدف گسترش بیشتر فعالیت‌های گروه بنادر AD در این کشور امضا شده است.

در نهایت، نقش اصلی را صندوق ثروت ملی ابوظبی (ADQ) ایفا می‌کند.این صندوق ۵۰ درصد از سهام شرکت هلدینگ الدهره، یک شرکت پیشرو در تجارت کشاورزی چندملیتی که در زمینه خوراک دام و کالاهای اساسی غذایی تخصص دارد، را خریداری کرده است . الدهره سه کارخانه برنج در پاکستان، هند و امارات متحده عربی با ظرفیت عرضه سالانه ۵۰۰۰۰۰ تن را اداره می‌کند. الدهره همچنین یک شرکت پیشرو در کشت، تولید و عرضه علوفه دام و محصولات غذایی است و دارای یک بانک زمین با بیش از ۴۰۰۰۰۰ هکتار زمین ملکی و اجاره‌ای در ۲۰ کشور است، علاوه بر ۱۵ کارخانه خوراک دام که بیش از ۴۰ محصول خوراک دام تولید می‌کنند.  برای افزایش بیشتر سرمایه‌گذاری‌های امارات متحده عربی در پاکستان، هر دو کشور در حال مذاکره در مورد یک توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع(CEPA) هستند که بخش‌های کلیدی مانند کریدور های سبز کشاورزی، زیرساختهای لجستیک دریایی و توسعه منابع آبی -خاکی در آن مطرح است.

امروزه عمده دولت‌های عربی، اغلب از طریق صندوق‌های ثروت دولتی، در حال مذاکره در مورد تملک یا اجاره زمین کشاورزی هستند. بازرگانان قدرتمند سعودی به دنبال معاملاتی در سنگال، مالی و سایر کشورها هستند که به آنها کنترل بیش از صدها هزار هکتار از پربازده ترین زمین های کشاورزی را می دهد«شرکت العمودی [عربستان سعودی] ده هزار هکتار در جنوب غربی اتیوپی برای صادرات برنج خریداری کرده است. علاوه بر نگرانی‌های مربوط به امنیت غذایی، به نظر می‌رسد که شرکت‌های بین‌المللی به طور فزاینده‌ای چنین خریدهایی را به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری مفید برای تنوع سبد سرمایه گذاری شان تلقی می‌کنند. تعدادی از شرکت های سرمایه گذاری و صندوق های خصوصی زمین های کشاورزی بسیاری را در سراسر جهان خریداری کرده اند. اینها شامل بزرگان غربی مانند گلدمن ساکس و دویچه بانک و همچنین بازیگران عربی مانند سیتادل کپیتال، صندوق سرمایه گذاری خصوصی مصری می شود.

سخن نهایی اینکه افزایش دما، زمین آفتاب ‌سوخته و منابع آبی رو به کاهشاز ویژگی های منطقه خلیج فارس است. تابستان داغ و سوزان خلیج فارس در سال جاری، برای بسیاری، یادآور آشکاری از تأثیر گرمایش جهانی بر این منطقه بیابانیِ به سرعت در حال رشد بود. در ماه ژوئن، کویت و عربستان سعودی بالاترین دمای کره زمین را در سال جاری ثبت کردند،به ترتیب ۵۲ و ۵۵ درجه سانتیگراد. همه اینها با هشدارهای هواشناسان مبنی بر اینکه دمای آینده خلیج فارس می‌تواند از آستانه بقای انسان فراتر رود، در صورتی که کشورها انتشار کربن را کاهش ندهند، آغاز شد. تابستان نامساعد همچنین یادآور فشارهایی بود که این منطقه برای تأمین غذا و آب با آن مواجه است. طبق گزارش بانک جهانی، منطقه وسیع‌تر خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) کمتر از ۲ درصد از منابع آب تجدیدپذیر جهان را در اختیار دارد و میزان دسترسی به آب شش برابر کمتر از میانگین جهانی است. کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا نمی‌توانند به طور پایدار نیازهای فعلی آب را برآورده کنند و بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند که سرانه دسترسی به آب تا سال ۲۰۵۰ به دلیل تغییرات اقلیمی و رشد جمعیت به نصف کاهش یابد. با تدابیر صورت گرفته فی الحال، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از جمله کشورهای دارای بیشترین امنیت غذایی در منطقه هستند. آنها با واردات ۸۵ درصد مواد غذایی، بیشترین وابستگی را به واردات مواد غذایی دارند و به شدت تحت تأثیر نوسانات بازارهای جهانی قرار دارند. شرایط طبیعی آب و هوایی و کمبود آب، که با تأثیرات تغییرات اقلیمی تشدید می‌شود، تولید محصولات کشاورزی را محدود می‌کند. عربستان سعودی بزرگترین تولیدکننده مواد غذایی در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است و بیش از دو سوم کل تولید شورای همکاری خلیج فارس را به خود اختصاص داده است. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، نهادهای نظارتی سیاسی سطح بالایی را برای تضمین تأمین پایدار مواد غذایی به عنوان یک موضوع امنیت ملی تأسیس کرده‌اند. به عنوان مثال، امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۰ شورای امنیت غذایی امارات را تأسیس کرد. این شورا با مشارکت نمایندگان چندین وزارتخانه ذیربط، سیاست‌گذاری کرده و خطرات امنیت غذایی را رصد می‌کند. سیستم مدیریت و کنترل موجودی استراتژیک برای مواد غذایی و کالاهای مصرفی قطر ، یک تلاش دولتی-خصوصی است که در سال ۲۰۱۸ برای نظارت و کنترل موجودی استراتژیک مواد غذایی آغاز شد. طرفه اینکه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس همچنان به سرمایه‌گذاری در کشاورزی در خارج از کشور، از جمله از طریق یارانه‌ها و ضمانت‌های سرمایه‌گذاری و تأسیس صندوق‌های مستقل اختصاصی، ادامه می‌دهند. نمونه‌هایی از صندوق‌های مستقل برجسته که در تولید مواد غذایی سرمایه‌گذاری می‌کنند، شامل شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی و دامداری عربستان سعودی است،  که متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی است و در مجتمع‌های بزرگ کشاورزی متمرکز بر غلات، دام، لبنیات و شیلات سرمایه‌گذاری می‌کند. در امارات متحده عربی،  هولدینگ(ADQ )  در تجارت‌های کشاورزی در خارج از کشور و در راه‌حل‌های فناوری کشاورزی برای گسترش تولید مواد غذایی محلی، مطابق با استراتژی ملی امنیت غذایی این کشور تا سال ۲۰۵۱، سرمایه‌گذاری می‌کند .. سازمان سرمایه‌گذاری قطر از طریق یک شرکت تابعه به نام Hassad Food در بخش‌های محلی و بین‌المللی مواد غذایی و تجارت کشاورزی سرمایه‌گذاری می‌کند.  دولت‌های عربی، مانند سایر دولت‌ها، موظف به تأمین غذا برای جمعیت خود هستند. غذا یک حق انسانی و عنصر حیاتی «حق جهانی برای داشتن سطح زندگی مناسب برای سلامت و رفاه» است. در حالی که در منطقه، تنها مصر به صراحت حق غذا را در قانون اساسی خود گنجانده است، همه کشورها سیاست‌هایی دارند که از امنیت غذایی در همه ابعاد حمایت می‌کند و محور اصلی سیاست‌های کلی برای کشورها همچنان تأمین دسترسی به غذا و دسترسی مقرون به صرفه به غذای مغذی است که ناشی از نیاز به محافظت از جمعیت خود در برابر کمبود مواد غذایی و افزایش قیمت‌ها است. همه کشورها به درجات مختلف به واردات مواد غذایی وابسته هستند و بسیاری برای دستیابی به درآمدهای صادراتی کافی برای حفظ این واردات تلاش می‌کنند. عدم تعادل تجاری یک چالش مداوم است که با همه‌گیری کووید-۱۹ و جنگ در اوکراین و تجاوزات رژیم صهیونی تشدید شده است. صرف نظر از شرایط آب و هوایی و محدودیت‌های مربوط به زمین‌های زراعی و منابع آب، دولت‌ها همچنان تولید مواد غذایی محلی را به عنوان یک اولویت سیاسی در نظر می‌گیرند. تخریب زمین، کمبود آب و تأثیرات تغییرات اقلیمی مانند تغییرپذیری بارندگی، نگرانی‌های فزاینده‌ای در سراسر منطقه هستند که باید با هوشیاری، مسئولیت پذیری و دانش متخصصین به استقبال آنها رفت.