قیمت کالاهای اساسی در یک ماه گذشته رکوردهایی تازه به ثبت رسانده است؛ گوشت قرمز کیلویی ۶۰۰ هزار تومان، تخم‌مرغ شانه‌ای ۱۸۰ هزار تومان و برنج ایرانی تا مرز ۳۵۰ هزار تومان در برخی خرده‌فروشی‌ها.قیمت سایر مواد خوراکی هم از این رشد قیمت‌ها مستثنی نیستند، یک شهروند تهرانی می‌گوید که تقریبا هر هفته قیمت بستنی ۵ هزار تومان بالا می‌رود.اگرچه بخشی از این افزایش‌ها به دلایل ساختاری بازمی‌گردد، اما یک عامل در هفته‌های اخیر نقش پررنگ‌تری داشته‌، احتکار سازمان‌یافته برخی سوداگران.شوک روانی به بازار و احتکار مواد غذاییبا آغاز جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران، اگرچه اتفاقات مثبتی در چرخه تولید و توزیع رقم خورد اما افزایش مصرف در برخی کالاها و همچنین سواستفاده دلال‌ها از شرایط سبب افزایش قیمت شد. احتکاری که حتی وزیر جهاد کشاورزی نیز به آن اشاره کرد. به گفته یک مقام مسئول در سازمان حمایت، «برخی انبارها تا ۲۵ درصد بیش از سقف مجاز، کالا ذخیره کرده‌اند و عرضه نمی‌کنند.»تأخیر بانک مرکزی در تخصیص ارز؛ گره کور ترخیص کالاهاهم‌زمان با بحران منطقه‌ای، تأمین ارز برای واردات کالاهای اساسی با مشکل مواجه شد. بسیاری از تجار، کالاهایشان را به گمرک رسانده‌اند، اما به دلیل نبود ارز نیمایی یا تخصیص دیرهنگام، امکان ترخیص ندارند.

یکی از اعضای وارد کنندگان نهاده‌های دامی می‌گوید: «در حال حاضر ۱۰ کشتی نهاده در بنادر روی کشتی است و روزانه ۳۰۰ هزار دلار دموراژ می‌گیرد و تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی به کندی پیش می‌رود.»بازدیدهای وزیر جهاد کشاورزی؛ نماد اراده، نه راه‌حل کافیطی دو هفته گذشته، وزیر جهاد کشاورزی چندین بازدید سرزده از مراکز عرضه و انبارهای مواد غذایی و سازمان‌های متبوعش انجام داده است. گرچه این حضور میدانی برای شناسایی حلقه‌های معیوب مؤثر است، اما بازار همچنان منتظر اقدامات عملی و شفاف برای مهار بحران است.یک تحلیلگر مسائل بازار به فارس می‌گوید: «وزیر در میدان است، اما مسئله فراتر از کنترل میدانی است. ما با زنجیره‌ای معیوب، احتکار، ارز ناکافی و نظارت‌های مقطعی مواجهیم. نیاز به تحول سیستمی داریم.»راهکارهای ضروری برای مهار گرانی تأمین فوری و جهادی ارز برای ترخیص کالاهای اساسیبانک مرکزی باید به‌جای رفتار قطره‌چکانی، اولویت اول خود را به تأمین ارز واردکنندگان مواد غذایی و نهاده‌های دامی اختصاص دهد. هر ساعت تأخیر، به افزایش قیمت در بازار منتهی می‌شود. اگرچه دولت یک میلیاد دلار برای تامین کالاهای یارانه ای اساسی تخصیص داده اما وارد کنندگان می‌گویند مشکل تامین ارز دارند.راه‌اندازی سامانه سراسری رصد موجودی انبارهابا اتصال انبارها به سامانه جامع تجارت و تعیین سقف ذخیره مجاز، می‌توان احتکار را شناسایی و با آن برخورد کرد. جریمه سنگین برای انبارهای متخلف، بازدارنده خواهد بود.

توزیع مستقیم کالا توسط دولت در مناطق پرخطر قیمتی:توزیع یارانه‌ای کالاهای اساسی در قالب فروشگاه‌های سیار و منطقه‌بندی شهری، فشار را از دوش طبقات پایین برمی‌دارد. طرح‌هایی مانند «قرارگاه کالای ارزان» باید از حالت تبلیغاتی به عملکردی واقعی برسد.کنترل تورم انتظاری با اطلاع‌رسانی شفاف و روان‌سازی بازار ارز:ابهام در آینده، موتور اصلی تورم انتظاری است. سیاست‌گذاران باید با ارائه تقویم دقیق تأمین و توزیع کالا، و اطمینان‌بخشی درباره وضعیت ذخایر، فضای روانی بازار را کنترل کنند.بازار این روزها، بیشتر از سیاست‌گذاری، نیازمند اقدام است؛ اقدامی که از گمرک تا انبار، از خرده‌فروشی تا رسانه را درگیر کند. تا زمانی‌که ارز در صف تخصیص مانده، انبارها لبریز از کالای احتکارشده‌اند و مردم در صف خرید با قیمت‌های نجومی هستند، نمی‌توان از ثبات سخن گفت. زمان برای جبران کوتاه است./فارس