لبو یکی از خوراکی‌های خوش‌طعم و پرخاصیت فصل سرد سال است که نه‌تنها به‌دلیل رنگ جذاب و طعم دل‌نشینش محبوب است، بلکه منبعی غنی از مواد مغذی و ترکیبات مفید برای بدن محسوب میشود و این گیاه ریشه‌ای سرشار از فولات، منگنز، منیزیم، فسفر، پتاسیم، روی، مس و سلنیوم است.
همچنین وجود ترکیباتی مانند پپتین و تریپتوفان در لبو باعث آرامش ذهن و کاهش علائم افسردگی میشود.
لبو و ارزش غذایی آن
یک فنجان لبو تنها ۶۰ کیلوکالری انرژی دارد و در عین حال حاوی ۴ گرم فیبر و ۲.۵ گرم پروتئین است. این مقدار لبو می‌تواند حدود ۳۴ درصد نیاز روزانه بدن به فولات، ۲۸ درصد به منگنز، ۱۵ درصد به پتاسیم، ۱۴ درصد به مس و ۱۰ درصد به منیزیم را تأمین کند. به همین دلیل لبو را می‌توان یکی از مغذی‌ترین سبزیجات زمستانی دانست که در عین کم‌کالری بودن، مواد معدنی و ویتامین‌های فراوانی به بدن می‌رساند.
1.لبو و سلامت قلب و فشار خون
آب لبو یکی از مؤثرترین نوشیدنی‌های طبیعی برای تقویت سلامت قلب و کنترل فشار خون به شمار می‌رود. نیترات موجود در لبو در بدن به نیتریک‌اکسید تبدیل میشود که موجب گشاد شدن عروق خونی و بهبود جریان خون میشود و پژوهش‌ها نشان داده‌اند مصرف منظم آب لبو می‌تواند به کاهش فشار خون بالا کمک کرده و خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهد.
2.لبو و کمک به بیماران دیابتی
لبو حاوی ترکیبی به نام «آلفالیپوئیک‌اسید» است که نوعی آنتی‌اکسیدان قوی محسوب میشود. این ماده می‌تواند با کاهش سطح گلوکز خون و افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین، نقش مؤثری در کنترل دیابت ایفا کند. همچنین مصرف منظم لبو یا آب آن به کاهش استرس اکسیداتیو و محافظت از سلول‌های عصبی در بیماران دیابتی کمک می‌کند.
اگرچه لبو طعم شیرینی دارد، اما قند طبیعی آن به‌تدریج در بدن جذب میشود و باعث افزایش ناگهانی قند خون نمی‌گردد. وجود فیبر در لبو نیز به کنترل سطح گلوکز خون کمک می‌کند. در نتیجه، مصرف متعادل لبو می‌تواند برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشد، زیرا در عین تأمین انرژی، به تنظیم قند خون و جلوگیری از نوسانات آن کمک می‌کند.
3.خواص لبو برای نوزادان و کودکان
لبو در نوزادان و کودکان خطر ابتلاء به کم خونی ناشی از فقر آهن را کاهش داده و زردی و هپاتیت را درمان می‌کند. همچنین هضم غذا را بهبود بخشیده و برای درمان یبوست در نوزادان و کودکان مفید می‌باشد.
لبو گردش خون در مغز را افزایش داده و باعث تقویت حافظه در نوزادان و کودکان میشود.
چغندر به دلیل دارا بودن منابع غنی ویتامین و کلسیم بسیار و همچنین نیترات؛ برای مراقبت از پوست، استحکام استخوان و دندان، جلوگیری از پوکی استخوان، کنترل میزان کلسترول و… مناسب است.
4. خواص لبو برای قلب و عروق
لبو به دلیل داشتن نیترات‌های طبیعی می‌تواند باعث گشاد شدن رگ‌ها و بهبود جریان خون شود. این اثر به کاهش فشار خون و کاهش بار کاری قلب کمک می‌کند و در نتیجه خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مانند سکته و گرفتگی رگ‌ها کاهش می‌یابد. همچنین آنتی‌اکسیدان‌های موجود در لبو از آسیب به دیواره رگ‌ها جلوگیری می‌کنند و التهاب در سیستم عروقی را کاهش می‌دهند.
5. خواص لبو برای کبد و سم‌زدایی
مصرف لبو به تقویت عملکرد کبد و افزایش تولید صفرا کمک می‌کند و باعث تسهیل فرآیند پاکسازی بدن از سموم میشود. ترکیباتی مانند بتالین موجود در لبو با حذف رادیکال‌های آزاد و مواد مضر از بدن، عملکرد سلول‌ها را بهبود می‌بخشند و سلامت کبد را تضمین می‌کنند. به همین دلیل، لبو به عنوان یک غذای سم‌زدای طبیعی در طب سنتی شناخته میشود.
6.خواص لبو برای گوارشی
لبو سرشار از فیبر غذایی است که به بهبود عملکرد روده و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. فیبر موجود در آن باعث نرم شدن مدفوع و حرکت منظم روده میشود و آنزیم‌ها و مواد مغذی لبو به فرآیند هضم کمک می‌کنند. مصرف منظم لبو می‌تواند به کاهش مشکلات گوارشی، نفخ و سوزش معده نیز کمک کند.
7.خواص لبو برای خون و کم‌خونی
لبو به دلیل داشتن آهن و اسید فولیک می‌تواند به افزایش سطح هموگلوبین و پیشگیری از کم‌خونی کمک کند. همچنین نیترات‌ها و پتاسیم موجود در آن جریان خون را تقویت کرده و باعث اکسیژن‌رسانی بهتر به سلول‌ها می‌شوند. این ویژگی‌ها لبو را به یک ماده غذایی مناسب برای بهبود سلامت خون و افزایش انرژی بدن تبدیل کرده است.
8. خواص لبو برای مغز و حافظه
مصرف لبو می‌تواند با افزایش جریان خون به مغز، تمرکز و حافظه را بهبود دهد. نیترات‌های موجود در آن باعث می‌شوند اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به سلول‌های مغزی برسد، که این موضوع به عملکرد بهتر مغز و کاهش خستگی ذهنی کمک می‌کند. همچنین آنتی‌اکسیدان‌های لبو از آسیب سلولی مغز جلوگیری کرده و می‌توانند در پیشگیری از بیماری‌های عصبی مؤثر باشند.
9. خواص لبو برای پوست و زیبایی
آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی لبو با مقابله با رادیکال‌های آزاد به جوان‌سازی پوست و کاهش چین و چروک کمک می‌کنند. از خاصیت گریپ فروت نیز همین است. ویتامین‌ها و آهن موجود در لبو باعث تقویت مو و جلوگیری از ریزش آن می‌شوند و مصرف منظم آن می‌تواند به داشتن پوست سالم و موی قوی کمک کند.
10.خواص لبو برای ضدسرطان
لبو دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند بتالین است که می‌توانند رشد سلول‌های سرطانی را مهار کنند و از آسیب DNA در سلول‌ها جلوگیری نمایند. این اثرات محافظتی باعث میشود که لبو به عنوان یک ماده غذایی پیشگیرانه در برابر برخی سرطان‌ها شناخته شود و نقش مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا کند.
11.لبو برای تقویت سیستم ایمنی بدن
لبو سرشار از ویتامین C، روی، آهن و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. این مواد مغذی موجب افزایش تولید گلبول‌های سفید و بهبود توان دفاعی بدن در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌شوند. به همین دلیل، مصرف منظم لبو به‌ویژه در فصل‌های سرد سال می‌تواند از سرماخوردگی و عفونت‌های ویروسی پیشگیری کند و بدن را در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر سازد.و چون لبو به نوعی جزء میوه‌های زمستان محسوب میشود.
12.لبو برای بهبود عملکرد ورزشی
لبو یکی از خوراکی‌های محبوب ورزشکاران است، زیرا نیترات‌های طبیعی موجود در آن باعث افزایش اکسیژن‌رسانی به عضلات می‌شوند. این ویژگی سبب میشود بدن در زمان ورزش، انرژی بیشتری تولید کند و دیرتر دچار خستگی شود. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف آب لبو پیش از تمرینات ورزشی می‌تواند استقامت بدنی را افزایش دهد و بازده تمرین را بالا ببرد.
13.لبو برای کمک به کاهش وزن
لبو یک ماده غذایی کم‌کالری ولی بسیار مغذی است. فیبر فراوان موجود در آن باعث احساس سیری طولانی‌تر میشود و از پرخوری جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، مصرف لبو به بهبود عملکرد گوارش و سوخت‌وساز بدن کمک می‌کند، که هر دو عامل مهمی در کنترل وزن هستند. بنابراین، گنجاندن لبو در رژیم غذایی، به‌ویژه برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند، انتخابی سالم و طبیعی است.
14.لبو برای سلامت استخوان‌ها
لبو منبع خوبی از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، فسفر، مس و روی است که نقش مهمی در استحکام استخوان‌ها دارند. این مواد باعث تقویت بافت استخوانی و جلوگیری از تحلیل آن می‌شوند. مصرف منظم لبو به‌ویژه برای زنان در سنین یائسگی یا افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند، توصیه میشود تا به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کند.
15.لبو برای تعادل هورمونی
لبو با داشتن ترکیباتی مانند بتالین و فولات به تنظیم ترشح هورمون‌ها و کاهش نوسانات خلقی کمک می‌کند. این گیاه به دلیل تأثیر مثبت بر جریان خون و سیستم عصبی می‌تواند علائم پیش‌قاعدگی (PMS) مانند خستگی، بی‌حوصلگی و دردهای رحمی را کاهش دهد. همچنین مصرف آن به بهبود خلق‌وخو و افزایش انرژی روزانه کمک می‌کند.
16.لبو برای سلامت چشم
برگ‌های سبز لبو حاوی ویتامین A، لوتئین و کاروتنوئیدها هستند که از سلول‌های بینایی در برابر نور آفتاب و رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. مصرف لبو و برگ آن می‌تواند به پیشگیری از خشکی چشم، تاری دید و ضعف بینایی کمک کند. این خاصیت به‌ویژه برای افرادی که زمان زیادی را مقابل صفحه‌نمایش می‌گذرانند، اهمیت دارد.
17.لبو و فولات مورد نیاز دوران بارداری
لبو منبع طبیعی فولات (ویتامین B9) است؛ ماده‌ای ضروری برای رشد جنین و پیشگیری از نقص‌های مادرزادی مانند شکاف مهره‌ها و بی‌مخ‌زایی. مصرف منظم لبو در دوران بارداری می‌تواند خطر تولد نوزاد نارس را کاهش دهد و به رشد سالم جنین کمک کند.
طعم و کاربرد غذایی لبو چیست؟
لبو طعمی شیرین، خاکی و دل‌نشین دارد که حاصل قندهای طبیعی موجود در ریشه آن است. این طعم خاص باعث شده که لبو هم در غذاهای شیرین و هم در غذاهای شور کاربرد داشته باشد. از لبو می‌توان به شکل‌های مختلفی استفاده کرد: پخته، بخارپز، کبابی یا خام در سالاد. آب لبو نیز یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار و انرژی‌زا است. همچنین از لبو در تهیه سوپ، ترشی، اسموتی، سالاد و حتی کیک‌های طبیعی استفاده میشود. رنگ قرمز و زنده لبو نیز به‌صورت طبیعی برای رنگ دادن به غذاها و شیرینی‌ها کاربرد دارد. در کل، لبو هم یک خوراکی خوش‌طعم و پرخاصیت است و هم یک رنگ‌دهنده طبیعی و سالم در آشپزی.
ویژگی‌های لبو از نظر طب سنتی
در طب سنتی، لبو یا چغندر قرمز دارای طبع گرم و تر است و به عنوان یک ماده غذایی خون‌ساز و تقویت‌کننده بدن شناخته میشود. مصرف آن به‌ویژه برای افرادی که دچار کم‌خونی، ضعف عمومی یا سردی مزاج هستند، توصیه میشود. لبو به باور حکمای طب سنتی، باعث تقویت کبد، پاکسازی خون، بهبود عملکرد معده و روده و افزایش نشاط میشود. همچنین از آن برای بهبود هضم غذا، رفع یبوست و تنظیم قاعدگی در زنان استفاده می‌کردند. به دلیل خاصیت ملین و نشاط‌آور خود، لبو در فصول سرد سال برای گرم کردن بدن و تقویت ایمنی نیز مفید دانسته شده است.
لبو و مواد معدنی ضروری که دارد
پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم و فسفر از جمله مواد معدنی حیاتی موجود در لبو هستند که در عملکرد صحیح سیستم عصبی و عضلانی نقش مهمی دارند. کمبود پتاسیم در بدن می‌تواند باعث ضعف، خستگی و گرفتگی عضلات شود. مصرف متعادل لبو باعث تنظیم سطح پتاسیم و حفظ تعادل الکترولیتی بدن میشود.
یکی از مهم‌ترین خواص لبو، تأثیر آن در محافظت از کبد است و ترکیب بتائین موجود در لبو از تجمع چربی در کبد و بهترین نوشیدنی برای کاهش چربی خون است که از تجمع چربی جلوگیری کرده و به پاکسازی آن از سموم کمک می‌کند. به همین دلیل مصرف لبو به‌ویژه برای افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند، توصیه میشود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد عصاره لبو قادر است میزان کلسترول کل و تری‌گلیسرید را کاهش دهد و در مقابل، سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد. خاصیت کاهش‌دهنده کلسترول لبو ترکیبات فیتونوترینت و فلاونوئیدهای موجود در آن نسبت داده میشود.
در نهایت، لبو تنها یک خوراکی زمستانی نیست؛ بلکه یک داروی طبیعی برای حفظ سلامت بدن است که مصرف منظم آن می‌تواند از قلب تا کبد، از گوارش تا مغز و از خلق‌وخو تا عملکرد ورزشی را تحت تأثیر مثبت قرار دهد./مهر
نظر شما