در پی حمله موشکی تلافی‑جویانه جمهوری اسلامی ایران به سرزمین‌های اشغالی در نخستین ساعات بامداد شنبه ۲۴ خرداد (۱۴ ژوئن)، بازارهای جهانی غلات و نهاده‌های دامی با جهشی کم‑سابقه روبه‌رو شد. بر اساس داده‌های خبرگزاری رویترز، قیمت قرارداد آتی ذرت برای تحویل در ماه دسامبر ۲٫۵ دلار به ازای هر بوشل افزایش یافت و به ۴ ٫۴۳ دلار رسید؛ گندم سپتامبر ۱۷٫۵ دلار جهش کرد و از مرز حساس 559 دلار عبور کرد؛ بهای سویا ۲۷٫۵ دلار رشد را ثبت کرد و گیاه روغنی کانولا نیز ۱۵ دلار در هر بوشل بالا رفت. این رشدهای ناگهانی، بزرگ‌ترین حرکت روزانه بازار از زمان آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شمار می‌آید. کارشناسان علت اصلی صعود قیمت‌ها را نگرانی فعالان بازار از اختلال در مسیر عرضه منطقه‌ای و افزایش هزینه حمل‑ونقل می‌دانند. تحلیلگر ارشد کالایی در کارگزاری اقتصاد نوین، به فارس گفت: تنش‌های منطقه اثر روانی بر شاخص ریسک جهانی، هزینه بیمه حمل دریایی و قیمت انرژی دارد و بلافاصله به بازار کالا سرایت کرد. با توجه به حضور پررنگ سرمایه‌گذاران الگوریتمی، تغییرات امروز بیشتر تحت تأثیر معاملات سفته‌بازانه و پوشش ریسک پرتفوی‌ها بود.»
به گفته معامله‌گران بورس شیکاگو (CBOT)، برخی صندوق‌های پوشش ریسک که طی ماه‌های گذشته در موقعیت فروش (دوره کوتاه) بودند، برای جلوگیری از زیان‌های آتی به سرعت اقدام به بستن موقعیت کردند. گزارش تازه کمیسیون معاملات آتی کالای آمریکا نشان می‌دهد که مجموع موقعیت‌های فروش در ذرت امریکا تا قبل از امروز به بالاترین سطح ۹ ماه گذشته رسیده بود؛ اقدامی که به تشدید فشار خرید اجباری در ساعات ابتدایی معاملات منجر شد. در بازار نفت نیز برنت برای لحظاتی تا ۹۰ دلار پیش رفت؛ موضوعی که از نگاه فعالان زنجیره تأمین خوراک دام و طیور ایران اهمیت مضاعف دارد. رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی گفت: «بیش از ۶۰ درصد قیمت تمام‌شده خوراک دام در ایران به کرایه حمل و انرژی مرتبط است؛ بنابراین جهش موازی نفت و غلات، فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان داخلی وارد می‌کند.»با وجود واکنش قیمتی شدید، وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) اعلام کرد که موجودی جهانی گندم و ذرت برای سال زراعی ۲۶‑۲۰۲۵ همچنان در سقف پنج‌سال اخیر قرار دارد و عوامل بنیادین بازار در میان‌مدت اجازه ماندگاری قیمت‌های فعلی را نمی‌دهد؛ با این حال، ناظران هشدار می‌دهند در صورت تداوم تنش نظامی یا بسته شدن گذرگاه‌های کلیدی انرژی و کالا در خاورمیانه، سناریوی افزایش بیشتر قیمت دور از انتظار نیست.
در ایران، معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی تشکیل کمیته ویژه پایش بازار نهاده را ابلاغ کرد. طبق اعلام این کمیته، سهمیه کنجاله سویا برای دامداران خرد از هفته آینده ۱۰ درصد افزایش می‌یابد تا فشار هزینه‌ای به تولید گوشت و لبنیات مهار شود. در سطح بین‌الملل، معامله‌گران به دقت واکنش‌های بعدی دو طرف و میزان پایداری خطوط کشتیرانی در خلیج فارس و شرق مدیترانه را زیر نظر گرفته‌اند. شرکتی بیمه لویدز لندن در یادداشتی به مشتریان خود اعلام کرد نرخ بیمه جنگ برای نفتکش‌ها و کشتی‌های فله‌بر که از تنگه هرمز عبور می‌کنند، «به طور موقت» ۴۰ درصد بالا می‌رود، تصمیمی که می‌تواند هزینه واردات غلات به آسیا و خاورمیانه را مستقیماً افزایش دهد. «آرون ادلر»، استراتژیست کالایی بانک جی‌پی مورگان، در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال خاطرنشان کرد: «بازار غلات این روزها در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد؛ هر تکانه ژئوپولیتیکی می‌تواند بهانه‌ای برای جهش یا سقوط چنددلاری باشد. نکته کلیدی آن است که آیا تورم انتظاری سرمایه‌گذاران از مسیر کالاهای غذایی، به سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی منتقل می‌شود یا خیر.»/ فارس
نظر شما